Rijn Park Katwijk reikt gemeente de hand

In heel Nederland vind je ze. Karakteristieke stadsparken waar inwoners elkaar ontmoeten, genieten van de rust en de natuur, de eendjes voeren met de kinderen of met oma en opa de koelte opzoeken onder de oude bomen. Verborgen tussen woontorens en steeds drukker wordende wegen liggen ze, als een groene long tussen de huizen en als rustpunt in een gehaaste samenleving. Niet zelden hebben parken een landschappelijke binding met de lokale geschiedenis. Er zijn parken die al eeuwenlang dienst doen als plek van verpozing en gaandeweg cultuurdrager zijn geworden voor de gemeenschap. De lokale verhalen liggen ingebed in het landschap en inwoners zijn trots op hun paradijsje waar alles samenkomt. Elke gemeente verdient zo’n plek waar natuur, cultuur, geschiedenis en recreatie samenkomen.

Historische grond

Toen in de gouden eeuw de tuinkunst opkwam werden overal in Nederland buitenplaatsen aangelegd waarvan er nu velen fungeren als (stads)park met een rijkdom aan natuur en historie. Denk bijvoorbeeld aan Hofwijck in Voorburg, kasteel Duivenvoorde in Voorschoten of kasteel Poelgeest in Oegstgeest, stuk voor stuk pareltjes waar inwoners trots op zijn. Ook Katwijk heeft zo’n buitenplaats, hoewel de historische waarde ervan niet bepaald de erkenning krijgt die het verdient. Het Heerenhuis en het Heerenschoolbos bij de Wilbert vormen samen een historische buitenplaats die zijn oorsprong vindt rond 1700. Deze plek is nog grotendeels intact en is daarmee een ruwe diamant voor de gemeente. Een buitenplaats betreft altijd een hoofdgebouw met een bijbehorende historische tuin die een samenhangend geheel vormen. De geschiedenis van dit gebied is sterk verbonden met de Rijn. Het verhaal gaat terug tot in de 13e eeuw en heeft talloze raakvlakken met zowel lokale als nationale cultuurgeschiedenis. Van deze geschiedenis zijn nog veel sporen te vinden in het landschap.

De Kwakelwei als groene long

Naast deze historische buitenplaats ligt de Kwakelwei. Dit is een agrarisch gebied op de plek waar de Oude Rijn en het Additioneel kanaal samenkomen en tevens het laatste stukje open binnenstedelijk groen dat onze versteende gemeente rijk is. Vrienden van het Rijn Park is van mening dat de Kwakelwei en de buitenplaats opgewaardeerd zouden moeten worden om als geheel een stadspark te vormen. Op deze manier wordt een hoogwaardig gebied gecreëerd waarbinnen natuur, cultuur, geschiedenis, recreatie en educatie samenkomen en waar alle inwoners van Katwijk van kunnen genieten.

De Kwakelwei kan samen met het Heerenschoolbos een belangrijke ecologische functie vervullen. Door verschillende lagen van begroeiing aan te brengen kan dit gebied als geheel opgewaardeerd worden tot een zogenaamde stapsteen, een binnenstedelijk ecologisch gebied dat noodzakelijk is om grote en kleine dieren zich te laten verplaatsen van het ene natuurgebied naar het andere, bijvoorbeeld van de Noord- naar de Zuidduinen. Onlangs nog werd code rood afgekondigd voor weidevogels in Zuid-Holland. Nu is de tijd om verantwoordelijkheid te nemen en rentmeesterschap te tonen voor toekomst.

Het is Code Rood voor Weidevogels. In Zuid-Holland is de populatie weidevogels met 50% afgenomen, in de afgelopen dertig jaar.

– Stichting Zuid-Hollands Landschap.

Een villapark is geen park

Enige tijd geleden heeft een belegger de Kwakelwei gekocht met de bedoeling om daar een villawijkje te realiseren. Dat is hun goed recht, maar Vrienden van het Rijn Park staat niet achter deze plannen. Met nóg een villawijk zal het enorme potentieel dat dit gebied heeft voor de gemeenschap onvoldoende worden benut als slechts enkelen daarvan kunnen profiteren. Bij bebouwing van de Kwakelwei vervallen de mogelijkheden om dit gebied te (blijven) benutten als hoogwaardige ecologische stapsteen en blijven de recreatieve, educatieve en toeristische kansen voor de gemeenschap onontgonnen.

Kansrijk gebied

Gelukkig blijkt de gemeente niet blind voor dit kansrijke gebied en is de visie van Rijn Park Katwijk niet geheel nieuw. Al in 2010 werd door gemeente Katwijk een visie vastgesteld onder de naam Vizier op de Rivier (pdf). De ambitie die dit beleidsstuk uitstraalt is het beleefbaar maken van de Oude Rijn, lokaal erfgoed en de natuur. De Kwakelwei krijgt hierin een mooie rol toebedeeld als onderdeel van een stadspark. De mogelijkheid die wordt geschetst om dit gebied thematisch in te richten met verwijzingen naar de Limes en onze Romeinse geschiedenis is bijzonder interessant. De Limes is namelijk voorgedragen als Unesco werelderfgoed en de wandelroutes rond dit thema stijgen in populariteit.

Ook in het onlangs voorgestelde gemeentelijke groenbeleidsplan zien de Vrienden van het Rijn Park Katwijk steun voor de ontwikkeling van dit gebied tot een groene long. Het groenbeleidsplan omschrijft dit gebied als kansrijk om de groenstructuur in de gemeente te versterken en dat is precies wat een verstedelijkende gemeente nodig heeft. De vele groene burgerinitiatieven die onze gemeente rijk is wijzen erop dat inwoners zich steeds bewuster worden van het belang van groen in hun omgeving. De huidige klimaatproblematiek onderstreept nog eens dat goed rentmeesterschap nu belangrijker is dan ooit.

Handreiking

Katwijk maakt een cruciale tijd door. De roep om betaalbare woningen is groot en dat stelt onze volksvertegenwoordigers voor de uitdaging om onder deze druk niet in oude fouten te vervallen door waardevol binnenstedelijk groen en lokaal erfgoed op te offeren voor een klein aantal woningen in de hogere prijsklasse. Een gezonde leefomgeving bestaat uit meer dan huizen. Groen, binding en identiteit zijn minstens zo belangrijk voor de gemeenschap. Er zijn meerdere fondsen en subsidies die een initiatief als Rijn Park Katwijk kunnen ondersteunen bij het opwaarderen van binnenstedelijk groen en lokaal erfgoed tot een fantastisch stadspark voor iedereen. Uiteindelijk bepaalt de gemeenteraad hoe het potentieel van dit gebied het beste kan worden benut voor het Katwijk van de toekomst. De Vrienden van het Rijn Park reiken de gemeente de hand om samen met de gemeenschap een park te realiseren om trots op te zijn.

Meer informatie vindt u op rijnparkkatwijk.nl en op de facebookpagina.