Het Heerenschoolbos is een rustiek park met een bijzondere geschiedenis. Het is van oorsprong een klassieke tuin die samen met het Heerenhuis een historische buitenplaats vormt en is aangelegd omstreeks 1700. Deze tuin is een mix van Hollands-Classicisme en Engelse landschapsstijl en diende als lustoord voor de Heer van Katwijk. Hollands-Classicisme is populair in de gouden eeuw (Paleis Huis ten Bosch, het Catshuis, Slot Zeist). Kenmerken zijn symmetrie, zichtlijnen en Grieks-Romeinse invloeden.

De mens centraal

De tuin is ingedeeld volgens klassieke meetkundige verhoudingen en heeft een symmetrische indeling waarbij de belangrijkste elementen zoals het Heerenhuis en de beelden zich op de hoofdas bevinden. Rechthoekige vormen, proportie, symmetrie en evenwicht zijn uitingen van een tijdgeest waarin de mens centraal stond en de natuur moest worden bedwongen.

Johann David Zocher Sr.
Rond 1800 is de tuin flink uitgebreid met een stuk grond dat de huidige Tolhuisstraat, Burggravenlaan en Rhijnluststraat omvat. Het was niemand minder dan de beroemde tuinarchitect Johann David Zocher sr. die de opdracht kreeg om de klassieke tuin te ‘verlandschappen’ en het nieuwe gedeelte in te richten naar de inzichten van de Engelse landschapstuin.

In deze periode stapte men af van het idee dat de natuur beheerst moest worden. Het nieuwe gedeelte was daarmee in feite een tegenhanger van de oorspronkelijke tuin en werd aangelegd zonder symmetrie en evenwicht en met veel natuurlijke vormen. De vijvers kregen natuurlijke oevers, er werden slingerpaden aangelegd en er werd een diversiteit aan bomen aangeplant.

Gemeentelijk monument
Het door Zocher ontworpen gedeelte van dit park achter de Wilbert is in het verleden opgeofferd voor woningbouw. Veel historische elementen nu nog aanwezig en zichtbaar. Een groot gedeelte van het huidige park heeft vanwege de historische tuinarchitectuur en de bijzondere geschiedenis een beschermde status als gemeentelijk monument.